از راست: کاوه گلستان، منوچهر دقتی و عباس عطاربا تــاریـخ
نه بودن‌ِمان نه رفتن‌ِمان فرقی به حال دنیا نمی‌کند.
از راست: کاوه گلستان، منوچهر دقتی و عباس عطارنه بودن‌ِمان نه رفتن‌ِمان فرقی به حال دنیا نمی‌کند.
سفرنامه صنیع‌الدوله (مشهور به اعتمادالسلطنه) از تفلیس به تهران به کوشش محمد گلبن انتشارات سحر (۱۳۵۶). *کتاب شرح سفر صنیع‌الدوله از تفلیس به تهران است. در سال ۱۲۹۰ق هنگامی که ناصرالدین‌شاه از سفر فرنگستان به ایران بازمی‌گردد، صنیع‌الدوله را در تفلیس مأمور حمل بارها و اسباب‌هایی می‌کند که خود و همراهانش از اروپا به ایران می‌آوردند. صنیع‌الدوله مشکلات حمل بارها، وضع جغرافیایی مسیر و چگونگی چاپارخانه‌هایی که در آن‌ها منزل کرده و هم‌چنین گرفتاری‌های خود را روز به روز از تفلیس تا تهران شرح می‌دهد.
پژواک‌ها خانه سیاه است [فروغ فرخ‌زاد] شمیم بهار *اندیشه و هنر، شماره ۸، دوره چهارم، مهر ۱۳۴۲.
آزادی و آزادی فکر هفت مقاله از مجتبی مینوی *به اهتمام ماه‌منیر مینوی، انتشارات نوید (آلمان غربی) ۱۳۶۷.
میرزا صالح شیرازی در ۱۹ آوریل ۱۸۱۵ به اتفاق چهار نفر دیگر، به فرمان عباس‌میرزا نایب‌السلطنه و وزیر او میرزا عیسی قائم‌مقام برای تحصیل از تبریز به انگلستان فرستاده شد. پس از یادگیری زبان‌های انگلیسی و فرانسوی و تاریخ و طبیعیات و آموختن فن چاپ و حکاکی در سال ۱۸۱۹ به ایران بازگشت. در این فاصله سفرنامه خود را نوشت. این سفرنامه بعدها به یکی از منابع الهام‌بخش در شکل‌گیری تجربه‌ای بومی از مدرنیته در ایران تبدیل شد. میرزا صالح در سفرنامه خود اشاره‌ای به آموختن زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و لاتین می‌کند. او در بازگشت به ایران، با دستگاه چاپ، نخستین نشریه ایران را با عنوان «کاغذ اخبار» در تهران به چاپ رساند.
آتش خاموش سیمین دانشور کتابخانه علی اکبر علمی و شرکاء، ۱۳۲۷. *سیمین دانشور این داستان‌ها را در جوانی و اوج التهاب‌های این دوره نوشته است. خود او بعدها گفت که علاقه چندانی به این مجموعه داستان ندارد (شاید چون بیش از حد رمانتیک است) و هرگز اجازه‌ی چاپ مجدد آن را نداد.
«... و قابِ خالی بیژن که گفت: در زیرِ خاک، انسان تاسفی‌ست.» هفتاد سنگ قبر یدالله رویایی دفتر شعر ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰. شیراز: داستان‌سرا، ۱۳۸۴.
سفرنامه از خراسان تا بختیاری اثر هانری رنه دِ آلمانی مشتمل بر طرز زندگی، آداب و رسوم، اوضاع اداری، اجتماعی، اقتصادی، فلاحتی و صنایع ایران از زمان قدیم تا پایان دوره قاجار.
از هفت تا نه‌ونیم اولین داستان عباس نعلبندیان *ماهنامه‌ی جهان نو، سال ۲۲، شماره ۱، ۱۳۴۶.
چهار چهره خاطرات و تفکرات درباره‌ی نیما یوشیج، صادق هدایت، عبدالحسین نوشین و ذبیح بهروز نوشته انور خامه‌ای انتشارات کتاب‌سرا (پاییز ۱۳۶۸)
نوشته بیژن جزنی با عنوان «مارکسیسم اسلامی یا اسلام مارکسیستی» که آن را در سال ۱۳۵۲ نوشته است (ولی سال‌ها بعد منتشر شد)، هنوز هم نکات بسیار مهم و دقیقی دارد؛ مشخصاً برای امروز ما، یعنی پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ تا امروز، که ما بیش از چهل سال با تجربه‌ی یک حاکمیت دینی (استقرار نهاد روحانیت با سازوکارهای سنتی آن) مواجه بوده‌ایم. استدلال اصلی جزنی در این نوشته این است که پیامد ناخواسته مدرن‌سازی اسلام توسط روشنفکرانِ مسلمان، در نهایت به سود روحانیت و نهاد سنتی آن، همراه با حذف تمامی صداها و نیروهای دیگر تمام خواهد شد. پیش‌بینی جزنی با تجربه‌ی انقلاب اسلامی و تعین‌یابی نهادی روحانی آن دقیقاً درست از آب درآمد.
شعر دیگر ۲ پرویز اسلامپور، فریدون رهنما، هوشنگ چالنگی، یدالله رویایی، فیروز ناجی، محمود شجاعی، حمید عرفان، بهرام اردبیلی، بیژن الهی، گلی خلعتبری، سیروس آتابای و...
شعر دیگر ۱ منوچهر آتشی، نیما یوشیج، هوشنگ ایرانی، بهمن فرسی، هوشنگ بادیه‌نشین، محمدعلی سپانلو، اسماعیل نوری علاء، داود رمزی، فریدون رهنما، احمدرضا احمدی، پرویز اسلامپور، هوشنگ چالنگی، هوتن نجات و...
سال‌های جوانی و سیاست خاطرات نجف دریابندری از آبادان در گفت‌وگو با حسین میرزایی
وینچنزو بیانکینی طبیب-نقاش نوشته جلال آل‌احمد (شهریور ۱۳۴۳) *در ارزیابی شتاب‌زده (از صفحه ۱۳۵ تا ۱۴۳)